đi tìm công lý (tái bản 2023)

Đi Tìm Công Lý

Hơn 30 bài viết trong cuốn sách này đều có nhân vật trung tâm là con người, trong đó, có tới 22 bài viết về những con người có quyền trong việc tìm kiếm và thực thi công lý. Có thể thấy trong 22 bài viết này biết bao câu chuyện cảm động về những nhân cách lớn trong ngành Tòa án được Nguyễn Phan Khiêm kể lại: Các Chánh án tối cao mà tên tuổi đi vào lịch sử ngành tư pháp Việt Nam và các chánh án ở địa phương trên cả nước, là chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, là thẩm phán các cấp từ trung ương tới địa phương, từ thủ đô tới những miền quê xa xôi, hay nhà khoa học trong ngành Tòa án - họ là đại diện của lương tri và phẩm giá, hiểu biết và thấu cận nhân tình, là nơi gửi gắm hy vọng của biết bao người gặp oan khuất trong đời. Là những người có cái đầu lạnh và trái tim nóng, trên cương vị công tác, họ đã vượt qua biết bao thử thách để bảo vệ ánh sáng của công lý, đưa công bằng tới cho muôn dân.

Tuy nhiên, các bài viết của Nguyễn Phan Khiêm còn cho thấy những góc khuất trong đời, mà ở đó, người có quyền cũng phải đợi đơn đi kêu oan, người liêm chính luôn bị cảm giác cô đơn, người được quyền thực thi công lý mang nỗi đau khi biết người dân bị oan mà không giải quyết được. Cái khó của xã hội loài người hiển lộ ở muôn vàn sắc thái nhân sinh, có hệ thống nào đủ minh bạch và hoàn hảo để vượt qua những ngóc ngách đó. Ngòi bút của Nguyễn Phan Khiêm ở đây, bên cạnh thể hiện sự ngưỡng mộ khâm phục, là trĩu nặng ưu tư.

Thông qua các câu chuyện khô khan về các vụ án, Nguyễn Phan Khiêm cho độc giả thấy rằng, đằng sau mỗi phán quyết của tòa, không chỉ là một số phận được định đoạt mà còn là những trăn trở mà những cán bộ tư pháp phải trải qua, những áp lực mà họ và gia đình họ phải gánh chịu. Thế mới hay, con đường đi tìm công lý luôn gập ghềnh, trắc trở; nó không chỉ đòi hỏi kiến thức và sự thấu tình đạt lý mà còn đòi hỏi bản lĩnh, nhân cách của người thực thi công lý. Cao hơn hết, nó còn đòi hỏi một nỗ lực để vượt thoát những xúc cảm và nhãn quan vị kỷ để hướng tới ánh sáng của công lý - nơi mặt trời soi tỏ xóa tan mọi bất công, định kiến cũng như sự vô cảm, vô minh mà nhân loại không phải lúc nào cũng giũ bỏ được trên hành trình lịch sử của mình.

-Nguyễn Lai Khanh-